La terraza de Sada, 1976-2016
La Terraza de SADA. 1976 - 2016.
40 anos de espera.
Corría o ano 1976 cando o recén creado
Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia
impulsaba unha das suas primeiras
exposición públicas na cidade Coruña.
Unha exposicion dun dos edificios máis
relevantes da arquitectura modernista
construídos na Galicia dos primeiros anos
do século XX: a Terraza de Sada.
Eran tempos espesos.
As sombras de 40 anos de franquismo
seguían a dominar unha escena non
exenta de turbulencias.
Nas márxenes emerxían xeneracións de
homes e mulleres que, coa mirada
transformada polos valores democráticos
da Europa do benestar, comenzaban a
facerse preguntas sobre os nivéis de
confort e de libertade individual e colectiva
que eles mismos puideran observar
directamente e experimentar sin censura
na gran odisea da emigración das décadas
dos sesenta e setenta.
Tamén na experiencia cultural.
Os centenares de miles de emigrantes
foron, sin lugar a dudas, uns dos grandes
protagonistas en tanto que intermediarios a
través da transmision oral da súas propias
vivencias que contribuiron decisivamente
á construcción dunha nova "visión do
mundo" que hexemonizaba no económico,
no político, no social e no cultural as
sociedades situadas a uns centos de
kilómetros.
Hábitos, costumes, actitudes,
comportamentos, iniciativas, ideas,
proxectos, ilusións, desexos ... afectaban a
tódolos ordes da vida tanto na esfera
individual como na colectiva, dende o máis
intimo ata a mais ampla dimensión social.
En 1975, en Amsterdam, aprobábase a
Carta do Patrimonio Arquitectónico
Europeo (Carta de Amsterdam) na que o
Consello de Europa reclamaba a
necesidade de prestar atencion ao
inmenso patrimonio arquitectónico das
vilas e cidades, mirando mais aló dos
grandes monumentos, e demandando as
administracions locáis un esforzo na súa
protección.
No Kiosko Alfonso o edificio de LaTerraza
serìa protagonista durante todo o mes de
agosto de 1976, dunha exposicion sin
precedentes na Coruña.
Os excelentes traballos fotográficos foran
desarrollados en Foto Blanco e realizados
por Xosé Castro, un xoven e xa avezado
fotógrafo que traballaría durante moitos
anos nas diversas publicacions e
exposicions organizadas pola Delegación
coruñesa do Colexio Oficial de Arquitectos
de Galicia.
A documentación histórica do arquivo
municipal da Coruña, fora obxecto dunha
pormenorizada investigación e selección
por parte dos xóvenes arquitectos Arturo
López de la Osa Jiménez e X. L. Martínez
Suárez.
Recén titulados na Escola Superior de
Arquitectura de Barcelona (1974 e 1973)
tiveran a oportunidade de formarse na
especial sensibilidade ante o movimento
modernista dominante na escola de
arquitectura en particular e na sociedade
catalana en xeral a partir dos traballos de
arquitectos como Basegoda Nonell e Oriol
Bohigas ou do fotógrafo Leopoldo Pomés.
Lopez de la Osa e Martínez Suárez foran
encargados de realizar o informe no que
xustificaban a singularidade do edificio no
panorama arquitectónico galego e a
necesidade de recoñecimento institucional
de La Terraza a través da súa declaración
como monumento por parte da Direccion
General de Bellas Artes.
La Terraza tiña como orixe un grupo de
pequenas instalacións (kioskos) que
inicialmente eran utilizados polos
traballadores das obras portuarias, para
consumo de licores e refrescos.
Foran ampliándose progresivamente ata,
unha vez realizados os xardins,
converterse en amplios pabellóns que
servían de lugar de encontro e estancia
nas xornadas de ocio ao longo do recén
creado Paseo do Recheo ao que tomaban
como referencia na sùa ordenada
disposicion.
Trasladada a Sada e adquirida polos
hirmans Fariña conseguíu converterse
nunha referencia fundamental como
restaurante, espacio de lecer e do tempo
libre para a toda a comarca.
Co paso dos anos ao seu indiscutible valor
arquitectócnico veuse enrriquecido pola
súa toma en consideración como símbolo
por excelencia da vila mariñana.
Sin embargo, e a pesar dos estudos,
exposicions e publicacions realizados
sería precisamente durante as últimas
décadas do século XX cando, as iniciativas
incubadas nos anos do desarrollismo,
aceleraron o proceso de deterioro ante a
indiferencia ou o rechazo manifesto da súa
presencia por parte das diferentes
administracions e institucions e ausencia
de voces que reclamaran a súa
recuperacion demandada polos seus
propietarios.
O trazado dun vial de tráfico rodado de
seis carriles, a unha distancia de apenas 2
metros da fachada provocarìa a
desaparicion da ampla franxa libre que ao
longo de toda a fronte servira de
proteccion ao edificio durante mais de 60
anos.
Esta iniciativa na que as consideracions de
tráfico predominaban sobre as condicions
culturáis do edificio sería unha das causas
que facería resentirse a fráxil estructura de
madeira e vidro.
Lonxe de implementar medidas de
proteccion foise creando un escenario
dominado por unha maior presion de
tráfico rodado e un maior aillamento: vias
de servizo, aparcamentos en superficie
para vehículos particulares ou para
transporte público, vías de gran sección de
calzada...
La Terraza de Sada foi sometida a unha
operación de aillamento e cercado que
nada tiñan que ver coa declaración
europea da Carta de Amsterdam, coa súa
catalogación polo Concello de Sada con
proteccion monumental, nin polas razóns
culturáis, arquitectónicas que se
argumentaban no Informe realizado por
López de la Osa e Martínez Suárez en
1976 que desencadenara a incoaccion dun
expedente de proteccion pola Direccion
Xeral de BBAA, e a publicacion dunha
monografìa pola Xunta de Galicia (X.L.
Martinez, 1985).
A Terraza, 40 anos despois da Exposicion
e da publicacion do COAG segue a ser
obxecto de admiracion polo conxunto de
cidadans e por tódolos visitantes de Sada.
Só falta, como fai 40 anos, que as
Administracions con competencias na
creacion das condicions adecuadas para a
súa supervivencia como signo de
identidade cultural de Sada, asuman
dunha vez por todas o rol que teñen
encomendado.
"Os tempos son chegados".
A Lopez de la Osa.
X.L. Martinez
Servizo Biblioteca
Teléfono: 981.16.70.00
Mostrador / Renovación de libros, extensión 5001
Dirección Biblioteca, extensión 5020
Fax. 981.16.70.55 - 5041
Suscribirse a:
Entradas (Atom)